Duizenden kilometers buiten de Turkse wateren draaide de tweelingbroer van de Navigator op een ronde, ongeveer dertig centimeter hoge sokkel langzaam om zijn as en glansde als een kwade god in het licht van een hele batterij schijnwerpers die zijn bronzen huid in een gepolariseerde gloed hulden.

Op een reusachtige monitor aan de muur draaide een spookachtig witte, driedimensionaal röntgenbeeld van de Navigator in de rondte. Het antieke beeld werd van alle kanten door de stralen van elektronische sondes afgetast.

Er zaten drie mannen in leren fauteuils voor het scherm. Baltazar troonde in het midden. Aan zijn rechterzijde zat dr. Morris Gray, een expert op het gebied van computergestuurde tomografie, en links van Baltazar zat dr. John Defoe, een autoriteit op het gebied van de Fenicische geschiedenis en cultuur. Beide wetenschappers hadden zich aan Baltazars onderneming verbonden in de verwachting dat het beeld op een gegeven moment zou worden gevonden.

Gray richtte zijn laserpen op het scherm. 'De röntgentechniek die we hiervoor gebruiken is in wezen identiek aan de CT-scans die in ziekenhuizen worden gemaakt,' zei hij. 'We fotograferen het voorwerp in schijven. De computer maakt van al die foto's een driedimensionale weergave.'

Baltazar zat onderuitgezakt in zijn stoel met zijn dikke vingers in elkaar gehaakt en zijn blik strak op het fletse beeld gericht dat tegen een donkerblauwe achtergrond werd geprojecteerd. Op dit moment had hij jaren gewacht.

'En wat leren we van die toverlantaarn van u, dr. Gray?' gromde hij.

Gray glimlachte flauwtjes. Hij bewoog de rode slip van de laserpen naar een bedieningspaneel dal van boven naar beneden langs de rechterkant van de monitor liep

'Met deze knoppen kan ik steeds andere door de sondes ingewonnen informatie oproepen. Dit is bijvoorbeeld een weergave van de metaallegering van het beeld. Het brons heeft de standaardsamenstelling van negentig procent koper en tien procent tin. Maar ik kan u ook de dichtheid, trekvastheid en minder relevante informatie laten zien.'

'Wat zijn die donkere plekken op het beeld?' vroeg Baltazar.

'Het beeld is gemaakt volgens het verloren wasgietprocédé,' legde Defoe uit. 'De kunstenaar maakte een vorm van klei, die in was werd verpakt en daarna weer in klei. Op de röntgenfoto's zijn de gangen en openingen te zien die in de buitenste laag werden geboord, zodat de was en gassen uit de mal weg konden en het gesmolten metaal erin kon worden gegoten. Het beeld is uit verschillende delen opgebouwd en daarom zoeken we ook naar aanhechtingspunten en hamersporen.'

'Heel interessant allemaal,' zei Baltazar, 'maar wat zit er in het beeld?'

'Met de röntgenstralen is binnen het bronzen omhulsel uitsluitend een holle ruimte waarneembaar,' antwoordde Gray.

'En hoe zit het met het omhulsel?'

'Dat biedt aanmerkelijk meer perspectief.' Gray diepte een kleine afstandsbediening uit een zak van zijn colbertje op en wees op het scherm. De spookachtige figuur verdween en maakte plaats voor een beeldvullende close-up van het gelaat van het beeld. 'Dit aspect laat ik graag aan dr. Defoe over.'

Defoe tuurde door een bril met ronde glazen naar het scherm. 'Door de beschadiging is het lastig om de leeftijd van de afgebeelde persoon te bepalen, maar met het oog op het gespierde lichaam is hij waarschijnlijk in de twintig.'

'Eeuwige jeugd,' merkte Baltazar in een zeldzame poëtische opwelling op.

'De taps toelopende muts is identiek aan de hoofddeksels die we van tekeningen en sculpturen van Fenicische zeevaarders kennen. De baard en de haren vind ik verwarrend. De manier waarop ze in lagen liggen duidt op iemand uit de hogere kringen van de Fenicische maatschappij, maar daarnaast draagt hij de kilt en sandalen van een eenvoudige matroos.'

'Ga door,' zei Baltazar. Hoewel hij steeds opgewondener raakte, was er geen enkele verandering in zijn gezichtsuitdrukking waarneembaar.

De afbeelding op het scherm vloeide over in een close-up van de hanger die om de hals van de Navigator hing. 'De tekening op de hanger is een replica van de voorstelling die ook op Fenicische munten voorkomt,' zei Defoe. 'Het paard is het symbool van Fenicië. De met wortels afgebeelde palmboom rechts van het paard staat voor een kolonie. En hier begint het interessant te worden.'

De rode punt sprong naar een halfronde plek onder het paardenhoofd met de palm, waarin een horizontale reeks kronkellijntjes zichtbaar was.

'Runentekens?' vroeg Baltazar.

'Dat was wat men algemeen aannam toen dit soort tekens op de munten werden aangetroffen. Maar ze komen op geen enkele manier overeen met de bekende Fenicische schrifttekens. Ze zijn al die jaren een raadsel gebleven. Tot een geoloog van het Mount Holyoke College, een zekere Mark McMenamin, met een opzienbarende nieuwe theorie kwam. Met behulp van digitale computertechnieken maakte hij sterke uitvergrotingen van de symbolen, zoals ik nu ook doe.'

De tekens op het scherm werden groter en scherper.

'Die vormen komen me bekend voor,' zei Baltazar.

'Misschien wordt het zo duidelijker.' Naast de vormen op het beeld verschenen de vertrouwde omtrekken van de continenten.

Baltazar leunde naar voren. 'Ongelooflijk. Het zijn de werelddelen!'

'Dat was de conclusie die McMenamin trok. Als geoloog herkende hij de vormen van de landgebieden als zodanig. De rechthoekige vorm van het Iberisch schiereiland is als een schuin uitsteeksel van Europa herkenbaar, zoals het met Noord-Afrika de Middellandse Zee omsluit. Dat daar rechts is Azië. Die kleinere symbolen ten westen van Europa zouden de Britse Eilanden kunnen zijn. Noord-Amerika is het landgebied aan de linkerkant. Zuid-Amerika ontbreekt of is in het noordelijk continent opgenomen. De computeranalyses zijn op diverse manieren interpreteerbaar, maar als McMenamin het bij het rechte eind heeft, bevat deze hanger een indicatie van de omvang en het bereik van de Fenicische koloniën.'

'Krijg nou wat, een wereldkaart,' zei Baltazar grijnzend.

'En wat voor wereldkaart?! De gouden munten waar ik het over had, zijn rond 300 voor Christus geslagen. Het brons van dit beeld is zo'n drieduizend jaar oud en daarmee is dit de oudste wereldkaart die we ooit hebben gevonden. Belangrijker nog, dit is een aanwijzing dat er al in 900 voor Christus, want uit die tijd stamt dit beeld, reizen naar de Nieuwe Wereld werden gemaakt.'

Baltazar voelde het bloed in zijn aderen kolken.

ik zou Noord-Amerika wel eens van nog dichterbij willen zien,' zei

hij.

De uitvergroting die op het scherm verscheen, had veel weg van een vlezige kandelaarcactus. Uit een brede stam staken twee dikke armen omhoog.

Baltazar snoof. 'U zult toch moeten toegeven dat er een flinke dosis verbeeldingskracht voor nodig is om in deze abstracte vlek het Noord- Amerikaanse continent te zien.'

'Misschien wordt het zo duidelijker,' zei Defoe. De omtrek van Noord-Amerika werd op het symbool geprojecteerd. 'De stam is het grote middendeel van het continent. Dat daar aan de linkerkant is Alaska en die uitstulping rechts is Newfoundland.'

is er ook iets van handelsroutes tussen het oostelijke en westelijke halfrond herkenbaar?'

'Niet specifiek. Maar dat is ook niet zo verwonderlijk gezien de Fenicische neiging alles zoveel mogelijk geheim te houden, plus het feit dat oceaanroutes werden uitgezet aan de hand van de sterrenstanden die eenvoudig te onthouden waren. Maar als we naar het kompas kijken dat de figuur in zijn hand heeft,' zei hij, terwijl hij op de afstandsbediening drukte, 'kunnen we de conclusie trekken dat er handelsroutes van het oosten naar het westen en van het westen naar het oosten bestonden. De positie van de figuur ten opzichte van de noordpunt van de kompasroos wijst erop dat hij naar het westen kijkt.'

'Naar de Amerika's,' zei Baltazar.

'Correct.'

'Kunt u er een landingsplaats uit opmaken?'

Defoe schudde zijn hoofd. 'Dit beeld is net zoiets als de wereldkaarten die je in de tijdschriften van de luchtvaartmaatschappijen ziet. Informatief, maar in geen enkel opzicht bruikbaar voor een piloot.'

'Die zou een veel gedetailleerdere kaart nodig hebben zodra hij in de buurt van land komt,' bracht Baltazar naar voren.

inderdaad. Op zee hadden ze weinig aan kaarten. En bij de kust gekomen hadden ze een afbeelding van die kust nodig met markante punten waarop de reizigers zich konden oriënteren. In de buurt van kusten zijn richtingen belangrijker dan afstanden.'

‘Is er enig bewijs dat ze over kustafbeeldingen beschikten?'

Opnieuw schudde Defoe zijn hoofd, ik heb niets gevonden wat op een voor de scheepvaart geschikte plaatsbepaling wees. Maar ik heb wel iets anders gevonden.'

Op het scherm verscheen een volgende afbeelding. 'Dit symbool staat meerdere malen op de sjaal waarmee de zeeman zijn kilt om zijn middel heeft gebonden.'

'Het heeft wel iets van een schip' zei Baltazar. 'Een vrij grove weergave van een boeg en een achtersteven.'

'Dit symbool kwam me bekend voor. Ik herinnerde me dat ik het in een boek van Anthony Saxon had gezien. Hij is een amateurarcheoloog en ontdekkingsreiziger die een paar waanzinnige theorieën heeft uitgedacht.'

ik weet wie de heer Saxon is,' zei Baltazar op een toon waar de ijspegels vanaf dropen.

' Saxon is een onverbeterlijke showfiguur, maar hij weet wel waar hij het over heeft. Volgens hem is dit het symbool voor de schepen van Tarsis. Zowel op de Amerikaanse continenten als in het Midden-Oosten heeft hij er voorbeelden van gevonden, wat vervolgens op een band tussen beide regio's wijst.'

ik ben niet geïnteresseerd in de halfbakken theorieën die door dwazen wórden verspreid,' zei Baltazar. 'Wat ik wil weten is of er iets aan dit beeld wijst op een landingsplaats in Noord-Amerika.'

'Het antwoord is ja en nee.'

Er verscheen een getergde blik in de ogen van Baltazar. ik ben een drukbezet man, dr. Defoe. Ik betaal u vorstelijk voor uw expertise. Verdoe mijn tijd niet met raadseltjes alstublieft.'

Defoe was zich maar al te goed bewust van de dreiging die achter Baltazars ogenschijnlijk hoffelijke taalgebruik schuilging. 'Sorry,' zei hij. ik zal u laten zien wat ik bedoel.' Hij drukte op de afstandsbediening, waarna op het scherm een vaag netwerk van kronkelende lijnen verscheen. 'Volgens ons is dit een topografische kaart.'

'Op welk deel van het beeld hebt u dit gevonden?'

De cameralens zoomde uit tot de kat die een deel van het voetstuk vormde zichtbaar was.

'Vertelt u mij nu dat de informatie waar ik naar op zoek ben op de zijkant van een kat geschreven staat?'

'Zo vergezocht is dat niet. In Egypte waren katten heilig en vooral in hun religieuze gebruiken hebben de Feniciërs veel van de Egyptenaren overgenomen.'

'En wat is er op de computervergroting te zien?'

'Dit is de computervergroting.'

ik zie niks.'

'Beter kunnen we het niet laten zien. Het brons van het beeld is voor het grootste deel afgesleten, op een klein stukje na en dat ziet u hier. We zullen alles wat we gevonden hebben in het eindverslag opnemen, maar hoe je hel ook wendt of keert, alle in hel brons gegraveerde informatie is voorgoed verloren gegaan.'

'Daar moet ik me bij aansluiten,' zei dr. Gray. 'Er is geen enkele technologie op aarde waarmee je iets kunt reconstrueren wat er niet meer is.'

Wat hier niet is, kan ergens anders zijn, dacht Baltazar.

'Dat verloren wasgietprocédé waar u het over had. Kun je daar een duplicaat van het beeld mee maken?'

'Dat hoeft geen probleem te zijn mits de beeldhouwer volgens het indirecte procédé te werk is gegaan, waarbij de was om een zeer fijn uitgehakte kern is gemodelleerd.'

Baltazar keek naar het nietszeggende beeld op het scherm en stond op uit zijn stoel. 'Dank u, heren. Mijn bediende zal u uitlaten.'

Nadat de twee mannen waren vertrokken, liep Baltazar rusteloos voor het beeld op en neer. Hij piekerde over hoeveel tijd en geld het in handen krijgen van dit nutteloze beeld hem wel niet had gekost. De bevroren glimlach leek hem te bespotten. Benoir had hem verteld dat Carina naar Turkije was gegaan om daar naar een replica van het beeld te zoeken. Hij had zijn mannen opdracht gegeven haar daarvan te weerhouden. Hij was niet iemand die ook maar iets aan het toeval overliet. Toch was hij er tegelijkertijd van overtuigd geweest dat het bezit van het oorspronkelijke beeld voor hem voldoende was.

Hij schrok uit zijn sombere gedachten op door het overgaan van zijn telefoon. Hij werd gebeld vanuit lstanbul. Hij luisterde naar het verslag van de mislukte aanval en gaf de beller te verstaan dat zijn opdracht onveranderd uitgevoerd moest worden, waarna hij de hoorn op de haak smeet.

Austin had meer levens dan een kat.

Kat.

Hij tuurde naar het bronzen dier aan de voet van het beeld. Langzaam ging zijn blik omhoog en daar zag hij in zijn verbeelding niet de beschadigde vormen van een oude Feniciër maar het gezicht van Austin.

Baltazar liep naar een goedendag die tussen ander dodelijk middeleeuws wapentuig aan de muur hing. Hij pakte de goedendag uit het rek en slingerde de met spijkers beslagen bol aan het einde van de ketting in de rondte. Vervolgens stapte hij tussen de camerastatieven, hief het gevest tot boven zijn schouders en gaf een krachtige slinger.

De bol zwiepte aan de ketting weg, raakte het beeld en ketste terug. De klap ging met het geluid van een valse gong gepaard. Ieder levend wezen dat een uithaal van dit moordwapen te verwerken kreeg, werd onverbiddelijk tot moes geslagen. In de borstkas van het beeld had de bol diepe putten geslagen, maar de serene glimlach op het gelaat was niet verdwenen.

Met een knetterende vloek gooide Baltazar de goedendag van zich af, liep met woedende passen het vertrek uit en knalde de deur achter zich dicht.