Opmerking

Het Onderzoek naar de sociale en economische omstandigheden van Sicilië (1875-1876), en dan bedoel ik niet dat van Franchetti en Sonnino, maar het parlementaire onderzoek, werd in 1969 uitgegeven door uitgeverij Cappelli in Bologna en bleek voor mij onmiddellijk een ware schat aan ideeën te herbergen. Uit vragen, antwoorden, opmerkingen en kwinkslagen die de vele honderden pagina’s bevatten, zijn de roman La stagione della caccia (Het jachtseizoen) en het essay La bolla di componenda ontstaan.

Ook deze nieuwe roman dankt zijn bestaan aan dezelfde bron. Tijdens de zitting van 24 december 1875 werd de journalist Giovanni Mulè Bertolo gehoord om te achterhalen wat de houding van de bevolking van Caltanisetta en omgeving was ten opzichte van het regeringsbeleid. Op een gegeven moment zegt de journalist dat de zaken ten goede zijn gekeerd vanaf de overplaatsing van de prefect, de Florentijn Fortuzzi, die zich bijzonder gehaat had gemaakt bij de bevolking (“Fortuzzi wilde Sicilië bestuderen met behulp van de illustraties in boeken. Als een boek geen afbeeldingen bevatte, was het niet van belang…Hij zat altijd opgesloten tussen vier muren en werd enkel omgeven door drie of vier personen die hem van advies dienden”).

De druppel die de emmer deed overlopen veroorzaakte Fortuzzi op de dag dat hij, toen de nieuwe schouwburg van Caltanissetta werd ingewijd, beval dat de op te voeren opera II birraio di Preston moest zijn (“Hij wilde ons, barbaarse inwoners van deze stad, zelfs zijn muziek opdringen! En dat met ons eigen geld!” roept Giovanni Mulè Bertolo verontwaardigd uit). Hij wist zijn zin door te drukken, ondanks het verzet van de plaatselijke autoriteiten, en het mooie is dat men nooit te weten is gekomen waarom hij zo halsstarrig vasthield aan de opvoering van de Birraio. Natuurlijk vonden er talloze incidenten plaats tijdens de voorstelling, een postbeambte die luidruchtig zijn afkeuring te kennen gaf werd de volgende dag overgeplaatst (“hij moest zijn functie opgeven omdat hij maar 700 lire per jaar verdiende en niet weg kon uit Caltanisetta”), en de zangers werden uitgefloten.

Op een gegeven moment moet er iets ernstigers zijn voorgevallen, want, nog altijd volgens de journalist: “De bereden militie en gewapende troepen kwamen de schouwburg binnen.” Maar op dat punt van het verhoor geven de commissieleden er echter de voorkeur aan over te stappen op een ander onderwerp.

Hoewel de geschiedenis in de verklaring slechts kort wordt aangestipt, werd ik erdoor gegrepen en begon ik eraan te werken. Het resultaat daarvan is deze roman, die volledig verzonnen is, afgezien natuurlijk van het oorspronkelijke uitgangspunt.

Ik wil Dirk Karsten van den Berg bedanken omdat hij het libretto en de partituur van de Birraio voor me heeft weten te bemachtigen.

Ik draag deze geschiedenis op aan Alessandra, Arianna en Francesco, die het zullen lezen als ze groot zijn en dan, naar ik hoop, de stem van hun grootvader zullen terughoren.

A.C.

PS: Op dit late tijdstip, ik bedoel, nu we bij de inhoudsopgave zijn aanbeland, zullen de lezers die het tot nu toe hebben volgehouden vast en zeker gemerkt hebben dat de manier waarop de auteur de hoofdstukken heeft gerangschikt slechts een suggestie is: in feite kan elke lezer zelf, als hij dat wil, een heel andere volgorde bepalen.

EOF