26

Het geluid. Als Edo dat heeft gehoord, liegt hij niet over Emma. Hij kan dit alleen weten als hij werkelijk met haar heeft gevreeën.

Hij spreekt de waarheid. En zij liegt.

“Waarom werd je vrijgelaten? Hoe zit het precies met dat alibi?” Ik hoor dat mijn vraag niet vriendelijk klinkt. Maar ik wil me ook niet direct gewonnen geven. Steffie lag in dit huis. Ze is hier ergens doodgegaan.

Edo neemt nog een flinke slok port en begint te vertellen.

Hij werd die avond bij een bevalling geroepen. De oproep kwam toen hij met Steffie in de auto zat. Hij gaf haar de sleutel van zijn huis, hoewel hij zich achteraf niet kan voorstellen dat hij dit werkelijk deed. Het leek of ze hem betoverde met die prachtige grote ogen en dat aantrekkelijke lijf. Toen hij bij zijn patiënte aankwam, vergat hij Steffie volledig. Hij had verwacht dat de bevalling niet lang zou duren. Het was het vierde kind van deze vrouw. Hij is bevriend met haar man en daarom wilde zij graag dat hij dit kind haalde. Het ging niet zo snel als ze allemaal hadden gedacht. De vrouw had weinig energie. Hij overwoog om haar naar het ziekenhuis te sturen. Terwijl hij telefonisch overleg pleegde met een gynaecoloog, kreeg zijn patiënte een hartstilstand. Hij begon haar te reanimeren, maar toen de ambulance arriveerde werd het hem duidelijk dat hij het moest opgeven. Er ontstond grote paniek in het gezin. De twee oudste kinderen waren wakker geworden en renden gillend door het huis. De vader viel flauw van emotie. De kraamverzorgster wist niet hoe ze de situatie in de hand moest houden. Het was de tweede keer binnen een paar dagen dat er een jonge patiënte van hem stierf. Edo wist zich geen raad van ellende. De ambulancebroeders namen de vrouw toch mee naar het ziekenhuis en Edo reed erachteraan. In het ziekenhuis werd officieel de dood van moeder en kind vastgesteld. Een van de verpleegkundigen ontfermde zich over hem en nam hem mee naar haar huis. Ze stopte hem in bed en hield hem de hele nacht vast. Er is geen seks aan te pas gekomen. Ze heeft hem gewoon meegenomen omdat dit haar verstandig leek. En hij liet zich meenemen, zonder zich af te vragen wie de vrouw was en waar ze woonde. Hij vergat zijn afspraak met Steffie. Pas de volgende dag herinnerde hij zich dat hij haar de sleutel van zijn huis had gegeven. De vrouw bij wie hij had geslapen, reed hem naar de plek waar zijn auto nog stond en daarna ging hij naar huis om te douchen en zich te verkleden. Hij gebruikte de sleutel van de achterdeur om binnen te komen. Later kon hij zich nauwelijks meer herinneren waar hij die nacht was geweest. Zelfs de vrouw die hem had meegenomen was een schim voor hem geworden.

Toen hij weer binnen was, controleerde hij de slaapkamer en de badkamer. Steffie was er niet. Hij dacht er op dat moment verder niet over na, tot hij ontdekte dat Steffie het zusje van Emma was. Hij begreep dat Emma zich beledigd voelde. Hij bood zijn excuses aan voor zijn gedrag, maar ze stond er niet voor open. Hij ging ervan uit dat Steffie geen gebruik had gemaakt van zijn sleutel en hij nam zich voor om nog actie te ondernemen om hem terug te krijgen.

Later kwam Emma’s moeder aan de deur om Steffie te zoeken. Daarna werd ontdekt dat Steffie op zijn zolder lag. In de eerste verwarrende uren kon hij zich totaal niet herinneren waar hij de nacht van Steffies dood was geweest. Er spookten allerlei beelden door zijn hoofd van de patiënte die overleed en de vrouw die hem had meegenomen. Hij wist niet meer waar die vrouw woonde.

De politie geloofde aanvankelijk niet dat er een vrouw was geweest. Maar toen ze navraag deden in het ziekenhuis, kwamen ze erachter dat Edo de waarheid sprak.

Hij stopt met zijn relaas, dat hij in één lange adem heeft uitgebraakt. De stilte die opeens ontstaat, doet pijn aan mijn oren. Hij kijkt me aan. Er ligt een wezenloze blik in zijn ogen. “Ik kan nog steeds niet begrijpen wat er gebeurd is, zegt hij.”

“Met jou of met Steffie?”

“Met mij. Ik denk dat ik wel weet wat er met Steffie is gebeurd. Wil je dat ik het vertel? Het is mijn eigen theorie. Ik kan het op geen enkele manier hard maken.”

Ik zou het liefst zeggen dat hij zijn kop moet houden. Dat hij de naam van mijn vrouw niet in dit huis mag uitspreken. Dat hij een stomme klootzak is, omdat hij zich met Emma heeft ingelaten. Maar dan zie ik zijn ogen weer. En zijn houding. De man is gebroken. Totaal gebroken. “Vertel maar.”

Meindert was er niet blij mee, dat Edo de euthanasie op Jannie op die manier wilde uitvoeren. Het is een manier die tegenwoordig nauwelijks meer wordt gebruikt. Vaak kiezen patiënten nu voor palliatieve sedatie. Daarbij worden ze in slaap gebracht en gehouden, tot ze op een natuurlijke manier overlijden. Als de patiënt een snellere dood wenst, wordt er meestal gekozen voor een intraveneuze injectie. Daarbij worden via een naald of een canule medicijnen toegediend waardoor de patiënt eerst in een diep coma raakt en vervolgens overlijdt. Dat gaat heel snel. De dood is dan binnen tien minuten na het inspuiten te verwachten.

Meindert heeft Emma verschillende keren aangeraden om Jannie ertoe te bewegen voor de intraveneuze injectie te kiezen. Hij vond de risico’s van de manier die Jannie wenste te groot. Hij was bang dat de dosis die ze zou drinken niet voldoende zou zijn of tot braken zou leiden. Hij gaf Emma daarom sterke anti-braakmiddelen mee en drukte haar op het hart ervoor te zorgen dat Jannie die toegediend kreeg. En hij verstrekte ook een driedubbele dosis van het euthanaticum, voor het geval dat ze moeilijk zou kunnen drinken en er een deel van de vloeistof verloren zou gaan.

“Daar zit volgens mij de angel van het verhaal,” zegt Edo. “Meindert schijnt tegen Emma gezegd te hebben dat ze maar een derde van de hoeveelheid nodig had. Ze heeft niet gezegd dat Jannie moeilijk dronk of dat er veel vloeistof verloren was gegaan door knoeien. En toch was het flesje leeg. Ze beweerde dat ze Jannie alles had laten opdrinken.”

“Hoe kan dat? Jullie deden het toch samen? Jij was er toch bij?”

Hij slaat zijn handen voor zijn gezicht. “Nee, ik was er niet bij. Ik liet me door Emma ompraten. Jannie wilde dat alleen Emma er zou zijn als ze het middel dronk. Ik vertrouwde haar. Het zou tussen ons blijven. Ook Meindert wist er niets van. Hij zou me zeker hebben tegengehouden, als hij dit had geweten. Maar er valt hem niets te verwijten. Dit is mijn eigen verantwoordelijkheid. Dit was het stompzinnigste besluit dat ik ooit heb genomen.”

“Weet hij het nu wel?”

“Ja.”

“En hoe heeft hij gereageerd?”

“Boos. Verontwaardigd. Maar toch begrijpt hij het wel. En hij praat er met niemand over.”

“Jij wel. Jij vertelt het me zonder enig voorbehoud.”

Edo kijkt me strak aan. “Ik vind dat ik dit aan je verplicht ben. Ik voel me schuldig over wat er is gebeurd. Het is niet goed te praten dat ik me door Emma liet overhalen om weg te gaan. En ik vertrouw erop dat het onder ons blijft.”

Ik zeg dat hij daarop kan rekenen. Ik voel geen enkele neiging meer om hem iets aan te doen. Maar de lust om Emma te grijpen wordt met iedere seconde groter. “Hoe zit het nu met de theorie over de dood van Steffie?” spoor ik hem aan.

Edo zucht diep. “Emma heeft alle gelegenheid gehad om een deel van het middel over te schenken in een andere medicijnfles. Er stonden hele rijen flessen bij Jannie op de plank. En doosjes, en tubes. Ze gaf mij een lege fles mee terug.” Hij wacht een paar seconden voor hij verder gaat. “Ik heb Emma voor het laatst in de apotheek gesproken op vrijdag. Dat was de dag nadat ze erachter was gekomen dat ik Steffie had ontmoet en haar de sleutel van mijn huis had gegeven. Ze was woest op me. Grof. Heel grof. Ik wist niet wat ik hoorde. Ook niet wat ik van haar reactie moest denken. Totdat ze met haar moeder voor de deur stond en Steffie op mijn zolder werd gevonden. Ze heeft hetzelfde middel gekregen als Jannie. Dat kan ze maar van één persoon te drinken gekregen hebben.”

“Weet de politie dit?”

“Ja. Maar ik weet niet of ze waarde hechten aan mijn verhaal. Ze doen daar nogal vaag over. Ze komen steeds opnieuw vragen stellen over mijn relatie met Emma en over de kennismaking met Steffie. Ik denk dat ze wachten op een verspreking of een andere versie dan de vorige. Ik weet het niet. Je kunt er geen peil op trekken.”

Hij giet het laatste deel van de port achterover. “Alleen drank helpt om het ellendige gevoel even naar de achtergrond te verplaatsen. Wil je nog een beetje?”

Ik bedank. Mijn hersens werken koortsachtig. Ze zoeken iets in mijn herinnering maar ik weet niet welke richting ik ze op moet sturen.

“Ze moet een behoorlijk groot deel van het middel achtergehouden hebben,” zegt Edo. Op hetzelfde moment weet ik opeens in welke richting ik moet denken.

Emma schonk in de keuken eerst koffie voor me in en ging toen terug om suiker te halen. In de tussentijd verwisselde ik de kopjes. Ze dronk uit het kopje dat voor mij was bestemd en ik vertelde haar wat ik had gedaan. Daarna reageerde ze alsof er iets in haar koffie had gezeten.

Het was fake. Ze nam me in de maling. Ze wilde dat ik dacht dat ze iets in de koffie had gedaan. Dat kon ze alleen in de keuken gedaan hebben.

Het was in Emma’s keuken.

Het middel is misschien nog steeds in Emma’s keuken.