O CABALEIRO DO SANT GRIAL^[39]

No castelo que se alza nun rochedo da serra,

onde esquece os traballos e os estrondos da guerra,

Rei Artur^[40], fazañoso, xunta os seus cabaleiros,

en virtude os melores e na loita os primeiros,

amparo dos homildes, espellos de lealdade,

sonados de valentes en toda a cristiandade.

Desque xuntos os vira, ten gran contentamento

e arredor dunha mesa failles honra de asento.

Rei Artur por cabeza, como máis principal,

Gundemaz^[41] dunha banda e da outra Parsifal^[42],

soio resta valeiro un sinal enloitado

no que reza este nome: “Galahaz^[43], o Esperado”.

Medianoite por filo, cando o galo cantaba,

Rei Artur ós seus nobres deste xeito falaba:

El Señor foi servido, descendo do seu trono,

encher de craridade as trebas do meu sono

e faguerme mandado de que os limpos de mal

terán de ir, penitentes, conquerir o SANT GRIAL^[44],

o cáliz do misterio, a copa milagreira

onde a tráxica noite da Cea Derradeira,

ardendo en lume sagro, aceso polo amor,

súa sede de martirio apagóu El Señor”.

Tales verbas ouvidas, erguéronse os guerreiros

e, movidos do Ceo, despiron os aceiros

e na cruz das espadas xuraron de ir á Empresa.

E todo foi pasado en arredor da mesa

e todos eran cheos de fe diviña e fonda.

E de entón foron ditos “Os da Táboa Redonda”.

No punto que faguían o sagro xuramento,

unha luz de miragre tremelóu no apousento

e abatéronse as portas e parecéu no estrado,

onde o asento valeiro, Galahaz^[45], o Esperado.

Sin espada na vaina, sin espora ni escudo,

ten a gracia dun neno, mais o porte barudo,

como espigas do trigo os cabelos doirados,

a cor como de rosas, os ollos azulados

e a cruz sagra, vermella como aberta ferida,

na brancura do traxe, sobre o peito garnida.

Ó ver o cabaleiro e o fermoso craror

todos quedan suspensos e louvan a El Señor.

E Rei Artur erguéuse e póndoo á súa beira

falóu a Galahaz. E foi desta maneira:

E desque tal dixeron, tremendo, saudosos,

bicados no misterio, ficaron silenzosos.

E o Rei e os cabaleiros de xoellos caíron,

que no peito, zoantes, fondas voces ouviron:

A aquel lle será dado conquerir o SANT GRIAL

que o corazón enxergue puro e limpo de mal”.

A pregar en segredo toda a noite pasada,

axuntáronse os nobres á primeira luzada.

Ouvida Santa Misa, Rei Artur con licencia,

a raíña Xinebra renderon reverencia,

e con bágoas nos ollos de dor de se arredar,

cinguiron as espadas e foron cabalgar.

De visera caída e de airón enloitado

e de lanza na cuxa^[47] e de escudo embrazado,

un tras de outro se aloxan sin ollar ó veciño,

cada un súa coita, cada un seu camiño.

Galahaz, derradeiro, colle estreita vereda

que se adentra no monte, inquedante e segreda.

Sin espora nin lanza, sin escudo ni espada,

alma e vida nun soño e no ceo a mirada,

sin coidar de malfado, dragón ni encantamento,

o cabelo loiriño como airón dado ó vento,

escollido e chamado, vai ridente e lanzal,

que garda o corazón puro e limpo de mal.

Na escura corredoira cinguida de silveiras

escoitou voces irtas, medosas e tristeiras,

asubíos e ouveos, e chirridos de dentes,

e pasadas de lobos, e fungar de serpentes,

e veu brilar, ó paso de chouzales espesos,

uns ollos sanguiñosos, enmeigados e acesos,

que o axexaban firentes dende furos sombrizos.

Mais, Galahaz non treme de agoiros nin feitizos.

E de alí a tres xornadas de longo camiñar,

san e salvo, atopouse na ribeira do mar.

Mainiño, maino, o vento a rosas recendía

e o mar ía espellado e o ceo estrelecía.

E acaesceu que ó tempo que Galahaz chegaba,

unha barca, senlleira, no areal atracaba,

cáliz de ouro garnido na brancura da vela,

a cruz roxa no palo e na proa unha estrela.

Galahaz, puro e limpo, entrou nela arelante,

e a nave naquel punto fixo rumbo a Levante

e alonxouse da praia, a vaivén compasado,

como berce dun neno dunha fada arrolado.

E coa ágoa en repouso e o luceiro a brilar,

un camiño de prata relocía no mar.

En nos ollos azúes unha sagra visión,

frorecidos os beizos nun rondel de oración,

Galahaz vai levado, nun soñar caricioso,

dunha espranza diviña e un relembro saudoso.

E a barquiña envolveita nun craror de luar,

vai avante, en silenzo, de vagar… de vagar…

Ó romper novo día, a barca milagreira

atracou antre as laxes dunha nova ribeira.

Unha brétema escura desfacíase en bágoas

no curuto das pedras e no limpo das ágoas,

e zarraba o camiño á terra de arribada,

como forte parede por xigantes labrada

ó longo da ribeira, impoñente penedo

sin rubida ni asalto nin buraco segredo.

Galahaz colleu terra levado do seu sino,

o corazón escravo dun mandado divino,

e mentras desparece o escuro neboeiro

e a barquiña se alonxa guiada do luceiro,

ollou, dunha raiola de sol dependurada,

descer dos outos ceos brilante e longa espada

que abrindo no rochedo unha fonda ferida,

ficou nel encravada, deica ó puño afundida.

Á vista do miragro, o baril cabaleiro

aceso nunha sagra fervenza de romeiro

e no peito unha arela que maior non podía,

que lle acorra e lle vala pregou Santa María.

E chegándose á pedra, de ánimo esforzado

botoulle man á espada e cingueuna ó costado.

O penedo, a tal intre, foi por medio fendido

deixando aberto e franco un camiño frorido

que corría unha terra verdecente e mimosa

na que os pinos erguían a súa voz maxestosa,

eran groria dos ollos rebrilos dos orballos

nas herbiñas das leiras e as follas dos carballos,

un río de ágoas limpas, azúes e sereas

durmíase nun leito de douradas areas,

recendo de fiúnchos enchía o vento mol

e as lavercas voaban en circos cara ó sol.

E Galahaz trunfante e cheo de ledicia

entrou camiño adiante, en terras da Galicia.

Namorado dun soño, na doce vaguedade

das néboas lumiosas da diviña Saudade,

ó mediar dunha noite, atopouse no fondo

dun chouzal sin veredas, e sinteu grande estrondo

de arrepiantes brados, como de cans famentos,

que abatían as arbres e atronaban os ventos.

Recuberta de espiñas e de cunchas de corno,

a gorxa bafarante como a boca dun forno,

de lubicán^[48] as poutas, os ollos de serpente,

envolta en labaradas de espeso fume ardente,

o aguillón pezoñento de lanza feridora,

apareceulle diante a Besta Ladradora^[49].

Tremeu o cabaleiro e houbo gran pavor;

mais, aíña, tornando ó relixioso ardor,

latexante de espranza, indo a ela dereito,

a espada escintilante enchantoulle no peito.

Medoñento, abouxante, un brado de agunía

resoóu alongado no monte e na campía

e a serpe caiéu morta. Detrás dela brilaba

o escudo lexendario que o herói cobizaba,

o escudo enfeitizado do mal rei Tolomer^[50],

forxado en ouro virxe non visto de muller.

Trunfador, sempre adiante, foi rompendo camiño

e rubindo as valgadas verdegaias do Miño

traspasou o lindeiro dun xardín encantado

onde todo en silenzo, durmía repousado.

Ó seu paso as roseiras cubríanse de rosas,

rexoubaban as arbres canturías mimosas,

e enchían de ledicia os froridos sendeiros

volvoretas doiradas, pitasilgos trobeiros.

A carón dunha fonte, a froresta mediada,

persoóuselle diante unha dona encantada;

de princesa de ensono loura e gaia beleza,

o feitizo de lumia^[51], de raíña a maxeza,

frente branca e locente de craror de luar,

ollos meigos e verdes como as ágoas do mar.

Lindos paxes, onde ela prisioneiros do encanto,

levan feixes de rosas e recóllenlle o manto,

e o máis roibo e garrido porta esgrevio tesouro:

en bandexa de prata unha espora de ouro.

A fermosa donceia, de xeito que namora,

chegando a Galahaz calzoulle a nobre espora

e alzándose ridente tendeu ó cabaleiro

seus brazos que envexara a fror do laranxeiro.

Mais, fiel ó xuramento, ó seu soño leial,

Galahaz alonxouse puro e limpo de mal.