33

Irvel zag er zo toegetakeld uit dat Ashley er misselijk van werd.

De oude vrouw lag in bed te kreunen. Haar broze armen waren bedekt met donkerpaarse en blauwe plekken en bloedkorsten. Ze rolde met haar hoofd van de ene kant naar de andere en keek met grote, angstige ogen om zich heen. Het stonk in de kamer alsof Irvel al dagenlang niet meer in bad was geweest. En niet alleen dat: haar haar lag in vette slierten om haar gezicht. Het leek alsof ze in twee weken tien jaar ouder was geworden.

Ashley herkende haar amper.

‘Irvel?’ Op dinsdagmorgen sloop ze met een wee gevoel in haar maag Irvels kamer binnen. Wat was er in vredesnaam gebeurd? Ze liep naar Irvels bed toe en pakte de hand van de oude vrouw vast. ‘Hallo, Irvel, hoe gaat het met je?’

Irvel hield op met kreunen en richtte haar ogen op Ashley. Even dacht Ashley dat ze zou gaan gillen. Maar in plaats hiervan sloeg ze haar ogen neer en smakte met haar lippen. Toen begon ze te zingen. ‘Groot is Uw trouw, o Heer, mijn God en Vader… Groot is Uw trouw… mijn God en Vader… Groot is Uw trouw…’ Haar stem klonk schor en vals terwijl ze de woorden maar bleef herhalen.

Ze klonken alsof ze door iemand werden gezongen die zijn verstand had verloren.

Ze gedraagt zich net als Laura Jo! Hoe is dit mogelijk? Ashley voelde een felle woede in zich oplaaien, maar ze probeerde rustig te blijven. Irvel had niets aan haar verontwaardiging, ze had meer aan sympathie. En hulp.

‘Irvel, ik ben Ashley. Ik ben een poosje weggeweest, maar nu ben ik weer terug.’ Ashleys stem klonk hees van emotie en ze knipperde met haar ogen om haar tranen terug te dringen. ‘Hoe gaat het met je, Irvel?’

‘Waar is Hank?’ lispelde Irvel en haar ogen schoten van Ashley naar de muur en weer terug. Toen kermde ze. ‘Ik kan Hank niet vinden.’

Hoe verward Irvel soms ook was geweest, ze had nooit wartaal uitgeslagen, zoals mensen in een verder stadium van Alzheimer. Maar nu… kwam het door de pijnstillers dat ze zich zo gedroeg of was er iets geknapt vanbinnen? Misschien ijlde ze van de koorts…

Ashley wilde haar hand op Irvels voorhoofd leggen, maar Irvel drukte haar hoofd dieper in het kussen. ‘Doe me geen pijn!’ gilde ze. Ze kermde, deed haar ogen dicht en begon met haar handen om zich heen te slaan.

Onmiddellijk trok Ashley haar hand terug. ‘Rustig maar, Irvel. Rustig maar.’

Wat had Belinda gedaan? Irvel had nog nooit zo gereageerd. Ashley sloeg haar arm om haar middel om haar gevoel van misselijkheid te onderdrukken. ‘Sorry, Irvel. Ik zal je geen pijn doen. Niemand zal je kwaad doen.’

‘De Heer is mijn Herder, mij zal niets ontbreken. Hij doet mij nederliggen in grazige weiden; Hij voert mij zachtjes aan zeer stille wateren. Hij verkwikt mijn ziel…’

De tranen sprongen Irvel in de ogen terwijl de woorden van Psalm 23 over haar lippen rolden. Toen ze de psalm twee keer achter elkaar had opgezegd, zei ze met een hoog stemmetje: ‘Ik wil naar Hank.’

‘Maar je geen zorgen om Hank, Irvel.’ Opnieuw moest Ashley haar best doen om geen boosheid door te laten klinken in haar stem. Het was van essentieel belang dat Irvel alleen maar vriendelijke woorden hoorde. Wat er ook gebeurd was, één ding was duidelijk: Irvel was doodsbang. ‘Alles is in orde.’

‘Het gaat niet goed met me.’ Plotseling hield Irvel op met kermen en probeerde haar aandacht op Ashley te richten. ‘Hank is me aan het zoeken. Hij wil me helpen.’

Ashley had de bijna onweerstaanbare neiging om Irvel in haar armen te nemen om haar te troosten en te verzekeren dat Hank en zij elkaar gauw weer zouden zien en dat ze nooit meer bang hoefde te zijn. Maar zelfs dat kon ze niet doen. Irvel was veel te bang om aangeraakt te worden.

‘Je hoeft niet bang meer te zijn. Alles is in orde.’

Irvel kneep haar ogen samen tot spleetjes en keek Ashley deze keer iets langer aan. ‘Ken je Hank?’

Ashley wierp een blik naar de foto’s die nog steeds aan de muur hingen. En naar het portret dat ze van de man had geschilderd. ‘Ja, Irvel.’ Een verdrietige glimlach zweefde om haar mond. ‘Ik ken Hank.’

‘Dat dacht ik al.’ Er daalde een grote vrede op het rimpelige gezicht van de vrouw neer. Voor de eerste keer die ochtend leek ze weer op de Irvel die Ashley kende. ‘Komt hij vanmiddag langs?’

‘Heeft hij je dat verteld?’ Ashley probeerde zo neutraal mogelijk te klinken.

‘Ja.’ Opnieuw smakte Irvel met haar lippen en schoten haar ogen van links naar rechts. Toen richtte ze haar blik weer op Ashley alsof er zich een grote strijd in haar hoofd afspeelde, een strijd om haar verstand niet te verliezen. ‘Hij heeft me verteld dat hij zou komen.’

‘Hank heeft je nog nooit laten zitten, hè?’

‘Nooit.’

‘Nou dan.’ Ashley wreef zachtjes met haar duim over Irvel broze vingers. ‘Ik weet zeker dat hij je deze keer ook niet zal laten zitten.’

‘Ja.’ Het leek alsof er een grote last van Irvels schouders viel. Haar gezicht kreeg een tevreden en zelfverzekerde uitdrukking, bijna zoals vroeger. ‘Natuurlijk.’ Ze glimlachte en knikte, en haar lichaam ontspande zichtbaar. ‘Ik denk niet dat we elkaar al eerder hebben ontmoet, kind. Ik ben Irvel.’

‘Hallo, Irvel.’Ashley vocht tegen haar tranen. ‘Ik ben Ashley. Ik denk dat het tijd is om in bad te gaan en je haar te wassen zodat je er weer goed uitziet.’

Irvels ogen lichtten op en de glimlach op haar gezicht werd breder. ‘Dat zou Hank ook heel prettig vinden.’

‘Dat denk ik ook.’ Ashley wreef even over Irvels hand. Ze hadden genoeg gesproken en Irvel moest rusten. ‘En daarna kunnen we misschien een kopje thee drinken.’

‘Pepermuntthee?’ Irvel kreeg ogen als schoteltjes.

‘Precies.’

‘Nee maar.’ Irvel legde haar andere hand op die van Ashley.

‘Dat zou heerlijk zijn. Hoe wist je dat pepermuntthee mijn lievelingsthee is?’

Het was kwart over zeven en over vijf minuten werd Ashley verwacht op het kantoor van Lu. ‘Weet je wat, Irvel? Het is nog tamelijk vroeg. Ga jij nog maar even lekker een uurtje slapen. Daarna staan we op.’

‘Goed.’ Irvels ogen vielen een paar keer toe en ze gaapte. ‘Weet je, kind…’ Ze tilde haar met blauwe plekken bedekte arm op en wees in de richting van Ashley. ‘Je hebt zulk prachtig haar. Werkelijk prachtig. Hoor je dat wel vaker?’

Zodra Ashley alleen was met Lu hoorde ze het hele verhaal.

‘Heb je haar gezien?’Ashley liep het kantoor op en neer en keek Lu strak aan. ‘We moeten de politie bellen.’

‘Dat heb ik al gedaan.’ Lu’s stem klonk kalm en een tikje gelaten. ‘Ik heb foto’s genomen. Vandaag wordt Belinda door de politie ondervraagd. Volgens haar advocaat was het een ongeluk: Irvel zou zijn gevallen en daardoor al die blauwe plekken hebben opgelopen.’

‘Overal op haar armen zie je vingerafdrukken!’ Ashley moest haar best doen om niet te schreeuwen. ‘Belinda hoort in de gevangenis thuis.’

Lu haalde diep adem en keek naar een document op haar bureau. ‘Vaak is het een kwestie van het woord van de patiënt tegen dat van de verzorger. En omdat alzheimerpatiënten een groter risico lopen om te vallen of agressief gedrag te vertonen, is het vaak heel moeilijk om te bewijzen dat er sprake is geweest van mishandeling.’ Lu haalde haar schouders een eindje op. ‘Bovendien krijgen oudere mensen sneller blauwe plekken. Na één val kan iemand die zo oud is als Irvel bont en blauw zien.’

‘Wat gaat er nu gebeuren?’

‘Als de politie niet genoeg bewijsmateriaal heeft, zullen ze verder geen stappen ondernemen.’

Ashley klemde haar kiezen op elkaar en zei: ‘Hoe ben je erachter gekomen?’

‘Zonder Krista zou ik het niet hebben ontdekt. Ze had die dag ’s ochtends dienst, maar ze had een afspraak met de dokter. Ze kwam eerder terug dan verwacht. Toen ze binnenkwam zag ze Irvel op de grond liggen terwijl Belinda naast haar stond en tegen haar schreeuwde.’

Lu leunde met haar ellebogen op het bureau. ‘Krista vertelde me dat Irvel die ochtend rustelozer was geweest dan gewoonlijk. Ze had de hele tijd over Hank gepraat en dat soort dingen. Krista wist ook niet goed wat ze ermee aan moest.’

Ashley voelde haar maag samentrekken. ‘Dus Belinda nam de dienst van haar over toen Krista naar de dokter ging? Is het zo gegaan?’

Lu knikte. ‘Blijkbaar was Belinda heel chagrijnig die ochtend. Zelfs voordat Krista vertrok, had Belinda tegen Irvel geschreeuwd dat ze haar mond moest houden over Hank. Die middag weigerde Irvel in haar stoel te gaan zitten. In plaats daarvan slofte ze van het raam naar de deur en weer terug om Hank te zoeken. Een paar keer probeerde ze zelfs de voordeur open te maken. Toen Krista vertrok, waarschuwde ze Belinda dat Irvel misschien zou proberen te ontsnappen.’

Lu liet haar hoofd even hangen. Toen ze opkeek, kon Ashley de boosheid in haar ogen zien. ‘Belinda lachte en zei tegen Krista:“O nee, niet als ik dienst heb.” ‘Lu aarzelde even.’ Vanaf dat moment is het niet moeilijk om te reconstrueren wat er is gebeurd.’

‘Denk je dat Irvel heeft geprobeerd om weg te gaan?’

‘Als ze Hank maar graag genoeg wilde zien, is het antwoord ja.’

Ashley deed haar ogen dicht en stelde zich voor wat er gebeurd kon zijn. Arme Irvel had wanhopig geprobeerd om Hank te vinden. Iedere keer dat ze naar buiten wilde gaan, had Belinda haar ruw bij haar arm gepakt en haar gedwongen in haar stoel te gaan zitten. Uiteindelijk was Belinda waarschijnlijk gek geworden van frustratie en had ze Irvel op de grond gegooid. Daar had Krista Irvel tenminste gevonden toen ze terugkwam van de dokter.

Lu was duidelijk aangeslagen door het hele verhaal. Alleen al het te vertellen, leek haar veel energie te kosten. ‘Toen Krista terugkwam, lag Irvel op de grond te krimpen van de pijn en zag je de blauwe plekken al op haar armen verschijnen. Krista hoorde Belinda zeggen: “Je verdiende loon, gek oud mens. Ga naar je stoel en blijf zitten waar je zit. En probeer niet weer te ontsnappen.”’

Ashley was ontzet. Als Belinda nu voor haar had gestaan, had ze de vrouw bij haar haren gepakt en het gebouw uit gegooid. ‘Wat is er daarna gebeurd?’

‘Laten we zeggen dat Belinda heel verbaasd was om Krista te zien. Ze struikelde over haar woorden en legde uit dat Irvel was gevallen.’ Lu zuchtte. ‘Gelukkig was Krista verstandig genoeg om mij te bellen op haar privételefoon. Ik heb meteende politie gewaarschuwd en ben hiernaartoe gekomen. Binnen een uur was de dokter er ook.’

Ashley schudde haar hoofd en balde haar vuisten. ‘Ik herkende haar vanmorgen nauwelijks.’

‘Volgens de dokter zijn haar verwondingen niet ernstig.’

‘Ja, dat zat zal wel,’ blies Ashley. ‘Heb je de angst in haar ogen gezien? Ze is bang voor haar eigen schaduw.’

‘Ik weet het.’

Er viel weinig meer te zeggen over het incident. Lu besprak de details van Ashleys nieuwe functie en een salarisverhoging. Ze had een boekhouder in dienst genomen die de maandag erop zou beginnen. Tot die tijd zou Lu elke dag naar kantoor komen om de administratie te doen.

Om half negen gingen Ashley en Lu weer aan het werk. Ashley maakte het ontbijt klaar. Edith en Helen kwamen bij haar aan tafel zitten en stelden zich voor. Voordat het ontbijt voorbij was, herinnerde Ashley zich de badkamerspiegel en hing er gauw een laken voor. Daarna liep ze weer terug naar de eetkamer.

De volgende twee uur was Ashley druk bezig met Irvels bad en dat van de anderen en het theemoment. Toen de bewoners allemaal een dutje deden in hun stoel, liep ze naar haar auto en bracht het hobbelpaard met het zadel naar binnen. Onder het middageten droeg ze de spullen naar de kamer van Bert. Bert zat aan een cracker te knabbelen en lepelde wat soep uit een kommetje. Hij keek op toen ze binnenkwam.

‘Hoi, Bert.’Ashley sleepte het paard de kamer door naar het voeteneinde van zijn bed. ‘Ik heb iets voor je.’

Bert zei geen woord en richtte zijn aandacht weer op zijn soep.

Ashley tilde het zadel op en legde het over het hobbelpaard. Toen stak ze haar hand in haar tas en haalde er een poetsdoek uit. Ze ging op de rand van het bed zitten en wachtte totdat hij klaar was met eten. De afgelopen twee weken had ze hetiedere dag betreurd dat ze haar plan niet had kunnen uitvoeren. Maar nu zou niemand haar meer tegenhouden.

Ashley keek vol ongeduld naar het moment uit.

Eindelijk was Bert klaar met eten en duwde zijn dienblad opzij. Terwijl hij met moeite overeind kwam, liep Ashley naar hem toe. ‘Kijk, Bert. Ik heb een zadel voor je meegebracht. Zou je het voor mij willen oppoetsen?’

Bert keek naar de vloer en stribbelde een beetje tegen. Maar daarna liet hij zich door Ashley naar het hobbelpaard leiden. Voor het hobbelpaard bleven ze staan. Toen duwde Ashley de doek in Berts hand, tilde die op en legde hem op het zadel.

In alle maanden dat ze met Bert had gewerkt, had hij nooit enige emotie getoond. Geen boosheid of verdriet of eenzaamheid. Niets. Maar nu Bert het zadel onder de doek in zijn hand voelde, bleef hij roerloos staan. Ashley deed een stap naar achteren en keek naar Berts hand terwijl ze haar adem inhield in afwachting van wat hij zou doen. Ze verwachtte half dat hij om het paard heen zou schuifelen en naar de rand van zijn bed zou lopen waarop hij zolang iedereen zich kon herinneren cirkelbewegingen had gemaakt.

Maar hij verroerde geen vin.

Hij richtte zijn blik op het zadel en toen gebeurde het. Hij begon kleine, voorzichtige cirkelbewegingen te maken van boven naar beneden. Even later legde hij zijn andere hand op het zadel. Zijn vingers bewogen behendig over het versleten leer alsof ze tot leven waren gekomen na jarenlang niet gebruikt te zijn.

Ashley kon zich nauwelijks inhouden. Bert begreep wat dit voorwerp was! Hij herkende het als een zadel. Iedere minuut werden zijn schouders rechter en zijn bewegingen doelgerichter en zekerder.

Terwijl ze naar het zadel keek en Berts handen cirkelbewegingen op het leer maakten, zag Ashley een piepklein druppeltje op het zadel vallen. En toen nog een.

Haar blik gleed onmiddellijk naar het gezicht van Bert. Pas op dat moment begreep ze hoe hard hij een zadel nodig had gehad. Zijn ogen vertelden Ashley alles wat ze moest weten.

Omdat hij, nu hij voor het eerst in tientallen jaren een zadel oppoetste, iets deed wat Ashley hem nog nooit eerder had zien doen.

Hij huilde.