Isaac Asimov

Een waas in de met

Het was geen vraag of Monty Stein via een slimme fraude meer dan honderdduizend dollar had gestolen. Het was ook geen vraag of hij een dag na de verjaring van zijn misdaad was opgepakt.

Maar de wijze waarop hij tijdens die periode aan een arrestatie was ontsnapt, maakte de zaak van de Staat New York tegen Montgomery Harlow Stein zo opzienbarend, met alle consequenties vandien. Daardoor kwam de wet in aanraking met de vierde dimensie. Want, weet u, nadat hij de fraude had gepleegd en zich van ruim een ton had meester gemaakt, was Stein doodleuk in een tijdmachine gestapt - waarover hij illegaal beschikte - en was zeven jaar en een dag in de toekomst gereisd.

Steins advocaat maakte er een punt van. Je verstoppen in de tijd verschilde niet wezenlijk van je verstoppen in de ruimte. Als de wetsdienaren Stein niet hadden kunnen vinden in die zeven jaar, dan hadden ze pech gehad.

De officier van justitie maakte duidelijk dat de verjaringstermijn niet bedoeld was als een spelletje tussen de wet en de misdadiger. Het was een barmhartige maatregel om een beklaagde te beschermen tegen een levenslange angst voor arrestatie. Voor bepaalde misdaden werd die angst als straf op zich gezien. Maar Stein, zei de officier, had helemaal geen angst ondergaan.

Steins advocaat bleef onbewogen. De wet zei niets over de hoeveelheid angst en vrees die een verdachte zou moeten voelen. De wet had alleen de termijn gesteld.

De officier zei dat Stein die termijn niet had doorgemaakt. De verdediging beweerde dat Stein nu zeven jaar ouder was dan op het tijdstip van de misdaad en daarom de termijn had doorgemaakt.

De officier maakte bezwaar tegen die bewering en de verdediging overlegde Steins geboortebewijs. Hij was geboren in 2973. Op het tijdstip van de misdaad, 3004, was hij eenendertig. En nu, in 3011, was hij achtendertig. De officier schreeuwde dat Stein fysiologisch niet achtendertig maar eenendertig was.

De verdediging maakte ijskoud duidelijk dat de wet, voor iemand die geestelijk in orde was, slechts chronologische leeftijden erkende en die konden alleen worden verkregen door de geboortedatum van de huidige datum af te trekken.

De officier, die geëmotioneerd raakte, benadrukte dat als Stein op vrije voeten kwam de helft van alle wetten nutteloos zou zijn.

Verander de wetten dan, zei de verdediging, en neem tijdreizen ook op; maar voer ze uit zoals ze staan genoteerd, tot ze zijn veranderd.

Rechter Neville Preston trok een week uit voor zijn beraad, en deelde daarna zijn beslissing mee. Het was een revolutie in de geschiedenis van het recht. Het is dan ook jammer dat velen rechter Preston ervan verdachten zich te hebben laten meeslepen door de onweerstaanbare drang zijn beslissing als volgt te formuleren.

Die beslissing namelijk luidde voluit: 'Een gat in de tijd heeft Stein bevrijd.'