30

Innig geliefde Meester,

Ik wist het wel, dat derde kopje heeft mijn ingewanden behoorlijk bevrijd en gelijk na die leegloop heb ik gezworen nooit meer zo’n stommiteit uit te halen als wijn en bier door mekaar te drinken, vooral als je van een van de twee, bier, zo’n hoop drinkt.

Nou, ik zei dus dat de Alemannen na die kwaadsprekerij over de paus met nog meer roddels kwamen aanzetten over de vorige pausen, dat die ook al verdorven waren, bijvoorbeeld ene Paulus II, volgens mij een paus van voor mijn geboorte die volgens sommigen erg voor de zorg en het beheer van de letteren was maar volgens anderen juist primitief en onwetend en hij hielp de Antiekisten helemaal niet, maar stopte ze juist in de gevangenis en ik dacht van wacht even, waar doet me dit denken, en al tolde mijn hoofd inmiddels behoorlijk, ik zei van ho eventjes, kunnen jullie me dat verhaal nog es beter doen want ik verstond het niet goed?

Toen vertelde een van de Alemannen, de schoenmaker, dat er een halve eeuw geleden onder paus Paulus II aan het pauselijk hof een hoop Siënezen waren (dat had de waard me een paar dagen geleden ook al verteld), die apostolische abbreviatoren waren, zeg maar pauselijke secretarissen en beambten die de hele officiële correspondentie van de paus met bepaalde offici-ele formules bekortten, want als je die niet voor iedere praktijk, zelfs de domste, wat indikte, dan had je tien flessen inkt en drie bergen papier nodig. Die abbreviatoren schreven ook gedichten en het waren grote literatoren, maar Paulus II heeft ze er allemaal uitgeknikkerd omdat ie niet uit Siena kwam en de Siënezen niet vertrouwde (ja, Mijnheer en Meester, misschien heb ik U dat al verteld, maar ik vind ze ook een stelletje zakken) want ze waren door de vorige paus, die uit Siena kwam, naar Rome gehaald. Toen werden alle abbreviatoren pislink en begonnen ze onder bevel van ene Platina, een van zullie die ook liefdesgedichten schreven, samen te zweren tegen de paus, en uiteindelijk liet de paus hem in het gevang smijten en het hele Romeinse volk was enorm verontwaardigd en nou spreekt en denkt iedereen kwaad van Paulus II. Een andere samenzwering tegen het pausschap is een halve eeuw geleden beraamd door ene Stefano Porcaro, die liefst capitano del popolo van Florence was geweest: die was ook helemaal gek van de Oudheid en beweerde dat ie afstamde van een familie uit het keizerlijke Rome, hij wou de paus in de boeien slaan en de stad van zijn bestuur bevrijden en uiteraard hebben ze die op het laatst ook netjes opgehangen.

Toen zei ik van neem me niet kwalijk maar het lijkt mij wel normaal dat ze Stefano Porcaro lekker opgeknoopt hebben want hij wou de paus in de boeien gooien. Bovendien, neem me niet kwalijk dat ik het vraag maar ik ben aan de domme kant, als die Platina in het paleis van Zijne Heiligheid zijn brieven en die van zijn kanselarij zat af te korten, wat had ie dan liefdesgedichten te schrijven, die vallen toch volgens mij buiten het terrein van de paus? Ik kan U niet vertellen, Mijnheer en Meester, hoe die lui in lachen uitbarstten, dat ging van ha ha ha ha ho ho ho, maar jongen, weet je dan niet dat er zelfs pausen geweest zijn zoals Pius II die ook nog es uit Siena kwam en daarom alle Siënezen naar de Sint-Pieter had gehaald maar dat die eigenhandig zijn liefdesgedichten schreef? En weet je niet dat apostolische abbreviatoren zoals Platina altijd graag de antieke en moderne letteren mochten beoefenen maar dan vooral die onderdelen die geen vreze Gods kennen en ja zelfs erotic er= totis eortct vieze gedichten? Neem bijvoorbeeld Lorenzo Valla, zeien ze, die zelf ook apolistolisch abbreviator was en onder meer uit Florence kwam, net als jij jongen, dat was een groot Antiekist maar die zei dat er niks beters is als antieke vrouwenbeelden want die zijn allemaal naakt en het huwelijk kent geen enkele deugd en het beste is om alle vrouwen te krijgen die je maar wil en maagdelijkheid is flauwekul en overspel hoeft niet bestraft te worden en nog meer van dat soort smeerlapperij. Arme jongen, kwam een andere Duitser er met harde stem bij, wat denk je nou dat de mensen van Rome tering denken, dat deze stad één en al gorigheid is en een plek van smeerkezen en juist helemaal kapotgemaakt zou moeten worden om alles zonder smeerlapperij weer helemaal overnieuw op te bouwen?

Toen, Mijnheer en Meester, bekroop me de twijfel van hoe het bestond dat al die lui die complotten smeedden tegen de pausen, dus die Stefano Porcaro of die Platina, dat die altijd van binnen uit het pausschap kwamen? Het waren abbreviatoren, dus ze stonden volgens mij heel dicht bij de paus zelf. Vindt U dat ook niet raar?

Tussen de gesprekken door had ik gemerkt dat de Alemannen wel erg anders praatten dan de andere Duitsers want sommige woorden gorgelden in hun mond en ik zei bij me eigen wacht even, waar heb ik zo’n klank eerder gehoord en ik dacht van ach, donders nog an toe, het doet denken aan dat eigenaardige wat die dief die me wou vermoorden tegen me zei voordat ie uit het raam verdween. En ik dacht van je zal nog meemaken dat het een Aleman was die me wou vermoorden.

Maar ik kon niet verdergaan met die gedachten want intussen was er bij mijn tafel een pief gekomen met blauwe ogen en grijs haar die iedereen kende en ze zeien van ha, Angelo, hoe gaat het en de bedienden behandelden hem met veel respect en ik begreep dat dat de baas moest zijn. Angelo had het gesprek dat ik met de schoenmaker en de wafelverkoper en zijn vrienden had gehad bijna helemaal gehoord en hij zei: En wat moeten we dan van Poggio Bracciolini zeggen? Ik dacht van nee nou zal je ’t beleven, wat een toeval, ik had mijn vragen juist gesteld omdat ik de Duitsers over de Antiekisten had horen praten en nou komt die Angelo uitgerekend weer met onze Poggio uit Florence op de proppen.

Ik vroeg van neem me niet kwalijk maar wat heeft die Poggio Bracciolini voor verkeerds gedaan? Toen zei Angelo, en eindelijk hield bijna iedereen een beetje zijn waffel, wat me de indruk gaf dat de baas van De Klok erg gezien is bij de klanten van zijn osteria. Afijn Angelo zei dat de pausen vroeger de apostolische abbreviatoren hadden verboden om maitresses en bijzitten te hebben want ze hadden er een hele reut en hielden en toonden ze onbeschaamd als wat gewoon in het openbaar en Poggio had bijvoorbeeld zo’n hoop onwettige kinderen gemaakt bij een wijf hier en een wijf daar dat ze al vijftig jaar bezig zijn om ze allemaal te tellen en nog altijd is het niet gelukt.

Maar je snapt wel dat zo iemand helemaal zijn eigen gang gaat en totaal schijt heeft aan het goeie, zei Angelo, want Poggio schreef dat gierigheid niets slechts is en dat onrechtmatig geweld iets goeds is want daardoor vernieuwt het menselijk leven, en hij schreef boeken vol liederlijke grappen. En afijn, Mijnheer en Meester, Lionardo mag dan zeggen dat het zo’n grote man was waar ze in Florence ook nog een standbeeld voor hebben opgericht, mij lijkt die Poggio net zo’n zondaar was als ik of elke andere sukkel en ik zei bij me eigen van goed zo, Salai, die snorrenbaard die je op zijn standbeeld in Florence hebt getekend, zie je wel dat die hem heel goed past, ik wist wel dat die Poggio een lillijke kop had en met bepaalde dingen, Mijnheer en Meester, zit ik er nooit naast. Maar toen bekroop me een nog grotere twijfel: hij mag dan een hoop antieke Latijnse handschriften hebben ontdekt, maar hoe hebben ze iemand met zo’n gedrag als Poggio nou voor een groot man kunnen verslijten?

En nou stop ik weer even want ik ben niet in Rome maar op een plek die ik U in de volgende brief zal noemen en waar ik niet mijn eigen gang kan gaan omdat ik bij andere mensen te gast ben en ik wil niet dat iemand ziet dat ik hier die brief zit te schrijven, alsjeblieft zeg, ik stop hem dan ook goed in mijn hozen, of nee, in mijn schoenen want met al die mooie vrouwen hier in Rome en omgeving weet je nooit of je je hozen de komende vijf minuten nog aanhebt.

Uw eeuwige slaaf Salai